Τα Ψυχοσάββατα της ζωής μας - Κανέλλα, γαρύφαλλο και καβουρντισμένο αμύγδαλο

 

Τα Ψυχοσάββατα των παιδικών μου χρόνων μύριζαν κανέλα, γαρύφαλλο και καβουρντισμένο αμύγδαλο. Και παρέα, μεγάλη παρέα. Πολλά παιδιά, κορίτσια κι αγόρια που πηγαίναμε το απόγευμα με το σακουλάκι ακούγαμε ακίνητοι, συγκινημένοι και με κατάνυξη τον εσπερινό – μνημόσυνο, και μετά οι γιαγιάδες μας γέμιζαν τα σακουλάκια κόλλυβα.

Κι είχαν εκείνα τα χειροποίητα σπιτικά κόλλυβα, με το σιτάρι βρασμένο στα τζάκια των σπιτιών, όλα τα καλούδια, σταφίδες, καρύδια, αμύγδαλα, ρόγδι, αλεσμένο στραγάλι (πατούδο), καβουρντισμένο σουσάμι.

Και είχαν ζάχαρη χοντρή μέσα, και άχνη από πάνω για στόλισμα. Στη μέση του πιάτου ένας σταυρός σχηματισμένος με καβουρντισμένα αμύγδαλα και το πιάτο στολισμένα με μικρούς κόκκινους σπόρους από ρόγδια. Τα παιδιά συμμετείχαν στην προετοιμασία και μεταξύ σουρωμένου σιταριού και καβουρντισμένου σουσαμιού, μάθαιναν σε κάθε σπίτι για ποιούς έφτιαχναν τα κόλλυβα. Για απογόνους του παρελθόντος, που και η γιαγιά δε γνώριζε αλλά και για τους γονείς και τα πεθερικά της. Το κλίμα “βάραινε” σε περιπτώσεις που οι οικογένειες είχαν απώλειες σε νεότερους ανθρώπους ή και σε παιδιά.

Αλλά μη φανταστείτε ότι η διαδικασία ήταν δυσάρεστη, καθώς τα παιδιά είναι πάντα ίδια. Μέχρι να στεγνώσει το δάκρυ, ερχόταν το γέλιο και η νοερή μετάβαση από τη ζωή στο θάνατο γίνονταν ανώδυνη. Με την αγνότητα και την αφέλεια της παιδικότητας μας, με ένα πιάτο κόλλυβα και μια τελετή στην εκκλησία, προσευχόμασταν για την ανάπαυση των ανθρώπων μας που δεν ήταν πια στη ζωή και καλωσορίζαμε τις καλύτερες μέρες που θα έρχονταν. Αυτό κάνουμε και τώρα.

Μόνο που τα χρόνια πέρασαν και η γιαγιά δεν είναι πια εδώ για να φτιάξει τα κόλλυβα.  Τα φτιάχναμε εμείς  τα προηγούμενα χρόνια στη δική της τη μνήμη, και των άλλων αγαπημένων που πήραν το δρόμο χωρίς επιστροφή.

Φέτος δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε να φτιάξουμε κόλλυβα το Ψυχοσάββατο. Σίγουρα όμως θα θυμηθούμε τους ανθρώπους μας που έφυγαν και θα ανακαλέσουμε στις μνήμη μας μυρωδιές από κανέλα, γαρύφαλλο και καβουρντισμένο αμύγδαλο.