Όταν ο τόπος μας είχε αμπέλια, οψιγιάδες και σταφίδα

 

Μια από τις πιο συνηθισμένες φράσεις που ακούγαμε όταν ήμασταν παιδιά ήταν : “Θέρος, τρύγος, πόλεμος”. Και τα ζήσαμε τα δύο πρώτα στον κάμπο της Μεσαράς.

Όσον αφορά στον τρύγο, στον οποίο θα αναφερθώ σήμερα, η αλήθεια είναι πως δεν ήταν κι εύκολη υπόθεση στο λιοπύρι του κάμπου. Ήθελε πολλούς ανθρώπους να κάνουν τις διαφορετικές δουλειές και πολύ κόπο, ποτάμια ο ιδρώτας πότιζε την εύφορη γη του κάμπου.

Την ώρα που έβγαινε ο ήλιος όλοι ήταν στο δρόμο, ένα βήμα από το αμπέλι όσο μακρινό κι αν ήταν. Με γαιδουράκια και σκαφτικές μηχανές, τα εφόδια, τα φαγητά, μεγάλοι και παιδιά έφθαναν στο αμπέλι. Όλοι φορούσαν μακρυμάνικα πουκάμισα, κλειστά παπούτσια, οι γυναίκες και κα κορίτσια τσεμπέρια και μπολιδάκια και οι άνδρες καπέλα ή μαντήλια δεμένα αλλιώς.

Με τα τσιγκάκια στα χέρια έμπαιναν στο αμπέλι κι άρχιζαν τον τρύγο με τάξη. Οι σειράδες έπρεπε έπρεπε να βγαίνουν ολόκληρες και να μην μένουν σταφύλια. Στην αρχή έκοβαν όλοι μέχρι να γεμίσουν τα τσιγκάκια. Κι ύστερα έμεναν οι κόφτες, συνήθως γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι. Τα δυνατά παλικάρια έκαναν τους κουβαλητές και δύο γυναίκες άπλωναν τα σταφύλια στον οψιγιά σε ρολά χαρτιού ή νάυλον.

Ο αλουσουδιαστής ήταν καθοριστικός στο τρύγος και ήταν συνήθως ένας άντρας μεσόκοπος με δύναμη και εμπειρία. Να μπορεί να σηκώσει δύο τρεις φορές το τσιγκάκι να το αλουσουδιάσει αλλά και να φτιάξει το μίγμα του νερού με την ποτάσα και το λάδι και να μετρήσει τα γράδα να ναι σωστά. Για να βγει καλή η σταφίδα, το χρυσάφι του τόπου μας εκείνα τα χρόνια.

Μια διαδικασία κουραστική και επαναλαμβανόμενη που είχε ένα σύντομο κολατσό και ένα μακρύτερου χώρου μεσημεριανό. Η πιο φημισμένη πειροχή αμπελιών ήταν τα λίσματα που ξεκινούσαν έξω από τα Καπαριανά κι έφτασαν ως το Γεροπόταμο.

Τα χρόνια πέρασαν κι αυτοί που τρυγούν στη Μεσαρά είναι ελάχιστοι αφού ελάχιστα είναι και τα αμπέλια. Τα φημισμένα Λίσματα, χωρίς να σβήσουν από το χάρτη, έσβησαν ως περιοχή αμπελιών.

Οψιγιάδες, αλουσουδιαστές και απλώστρες έμειναν ... χωρίς δουλειά και ο τρύγος από πανηγύρι του Καλοκαιριού στη Μεσαρά έγινε μια ανάμνηση. Για να μας θυμίζει το χρυσάφι της Κρητικής γης, τη σταφίδα που μεγάλωσε και σπούδασε γενιές ανθρώπων, και τώρα πλέον δεν υπάρχει.