Το τετράδιο της Μαρίας

  Αδυναμία μεγάλη είχαν μικροί και μεγάλοι στους τηγανίτους. Κάθε Χειμώνα στο χωριό μας, πρωί, κολατσιό, απόγευμα, μεσημέρι, βράδυ από τα τζάκια και τις παρασιές έβγαινε η τσίκνα του τηγανητού. Ούτε που περνούσε από το μυαλό κανενός τότε πως το τηγανητό δεν ήταν υγιεινό. Άλλωστε πως να αντισταθεί κανείς σε ένα ζεστό τηγανίτη, εμείς έτσι τους λέγαμε, ο τηγανίτης και όχι η τηγανίτα όπως την λένε κάποιοι σήμερα. Το πρωί για πρωινό, το μεσημέρι για κολατσιό, το απόγευμα για σνακ (μαρέντα το λέγαμε εμείς) και το βράδυ για κάτι ... ελαφρύ! Το καλύτερο μας ήταν να ρίξουμε μέσα στο χυλό και μια χούφτα ξινομυζήθρα από τις κατσίκες μας. Το μουζωμένο τηγάνι, ειδικά για την παρασιά, ήταν μεγάλο και βαθύ και τα χέρια της μάνας δεν κουράζονταν ποτέ. Έτσι όταν ξεκινούσε η επιχείρηση τηγανίτοι, το αλεύρι έμπαινε μπόλικο από το τσουβάλι και το τηγάνι γέμιζε πολλές φορές με τηγανίτους σε όλα τα σχήματα. Οι τσίγγινες λεκανίδες γέμιζαν και άδειαζαν εν ριπή οφθαλμού από τα αδέρφια, τα ξαδέρφια και τ

  Όταν στις μέρες μας μιλάμε για τζάκια σκεφτόμαστε ξύλα να τριζοβολούν, δυνατές κόκκινες φωτιές και γραφικότητες. Η αλήθεια είναι πως κάπως έτσι είναι γιατί στις περισσότερες φορές το τζάκι δεν αποτελεί τη μοναδική πηγή θέρμανσης αλλά υποστηρίζεται με ένα άλλο σύστημα πίσω του, κεντρική, αυτόνομη, ενδοδαπέδια θέρμανση, σόμπες ή άλλα θερμαντικά σώματα. Μπορεί βέβαια και το ίδιο το τζάκι να υποστηρίζει ένα σύστημα κεντρικής θέρμανσης του σπιτιού. Μοιραία όμως όταν εγώ βλέπω τζάκι, σκέφτομαι το κρύο, το πολύ κρύο των παιδικών μου χρόνων στο χωριό. Βλέπετε στα σπίτια εκείνα τα παλιά τα πέτρινα, το προνόμιο της φυσικής μόνωσης που έδινε η πέτρα, χανόταν αυτομάτως από τα πατώματα και τις ταράτσες από μπετόν αλλά και τα φυρασμένα ξύλινα πορτοπαράθυρα από όπου ο αέρας έμπαινε ανεμπόδιστος μέσα στο σπίτι. Έτσι εκείνα τα χρόνια που μοναδική θέρμανση ήταν το τζάκι κρυώναμε πολύ. Το τζάκι ήταν συνήθως στην κουζίνα και μπορούσαν να κάτσουν μπροστά τρία τέσσερα άτομα που καιγόταν από μπροστά και